Czeszka

W kilku starszych postach opisywałem wydarzenia związane z historią kolei na Dolnym Śląsku. W tej odsłonie pociągówpod znów wracamy do lokomotyw. Dokładniej rzecz ujmując tematem tego posta będą koleje czeskie (České dráhy) i najpopularniejsza a na pewno najbardziej udana konstrukcja czeskiej lokomotywy Skoda 163 lub jak kto woli Skoda 71E.

 Skoda 163 podczas manewrów na stacji Wrocław Główny.

 Lipiec 2014

Historia ta swoimi korzeniami sięga do późnych lat 50-tych, gdy elektryfikacja Czechosłowackich Kolei została skierowana na prąd stały 3kV. (jedyne ówcześnie słuszne napięcie w sieci kolejowej w jedynie słusznym ówcześnie bloku). Wiadomym jest, że Czechosłowacja po II Wojnie Światowej przez krótki okres balansowała pomiędzy modelem demokracji zachodniej a demokracji socjalistycznej. W latach 50 - tych XX wieku bardziej stanowczo zaczęła skłaniać się w stronę "demoludów". Dążenia te przełożyły się także na wygląd i kierunek rozwoju Kolei Czechosłowackich. Choć będąc do końca uczciwym należy stwierdzić, że to bardziej ZSRR skorzystał na Czechosłowackiej myśli konstrukcyjnej w dziedzinie kolejnictwa niż odwrotnie. Pod koniec lat 50 -tych w Czechosłowacji rozpoczęła się dosyć gwałtowna elektryfikacja stosunkowo dobrze rozwiniętej sieci kolejowej. Naturalnym jest, że wraz z nią pojawiła się potrzeba opracowania nowych lokomotyw elektrycznych zasilanych prądem stałym 3kV, które to charakteryzowałyby się trwałością oraz nadawały do masowej produkcji. Efektem tych dążeń były dwa typy dość dobrych i uniwersalnych lokomotyw - czyli seria 140 i 141. W Polsce serie te znane są jako EU05 przebudowane później po części na pierwszą eksploatowaną na PKP lokomotywę ekspresową EP05. Udana przebudowa lokomotywy uniwersalnej na ekspresową może dowodzić jedynie potencjału jaki drzemał w tej konstrukcji. Warto przytoczyć dosyć podobną próbę adaptacji czeskiej konstrukcji na lokomotywę ekspresową ET40, która to zakończyła się totalną klęską.

 Skoda 163 odstawiona na żeberku Wrocław Główny. Lipiec 2014

 

Skoda 163 wjeżdżająca na stację w Jeleniej Górze
 ze składem IR "Mamry", 
relacji Olsztyn Główny - Jelenia Góra.
 21.08.2015

Jednakże serię 140 i 141 mimo, iż udane zaczęły się starzeć i na początku lat 80 - tych, kierownictwo Kolei Czeskich zaczęło się zastanawiać nad zastąpieniem swoich wyeksploatowanych "Bobin" (bo takie serie te dostały przezwisko) czymś zupełnie nowym. Mimo, że decyzja o wycofaniu serii zapadła w latach 80 - tych Skody 141 okazały się tak trwałe, że kilka z nich jest używanych w Czechach do dziś i stacjonuje w Usti nad Labem. Przy konstrukcji nowej lokomotywy postanowiono liczyć na własne siły i skonstruować następczynię w Czechosłowacji. Kilka miesięcy przed podjęciem tej decyzji inżynierowie Skody Pilzno rozpoczęli pracę nad konstrukcją wielosystemową Skodę 69E. Wielosystemową dlatego, że szlaki kolejowe elektryfikowane przed wprowadzeniem modelu socjalistycznego w Czechosłowacji zachowały w większości swoje napięcie pierwotne czyli 25 kV/50 Hz prądu przemiennego. Tak więc opracowywana lokomotywa miała zarówno jeździć zasilana prądem stałym jak i przemiennym. 163 była natomiast z założenia jej uproszczoną wersją przeznaczoną na szlaki zasilane napięciem 3kV. Lokomotywy serii 163 Skoda produkowała w latach 1984 - 1992. Są to obecnie najpowszechniej używane jednostki w Czechach. Oprócz Czech po 1 stycznia 1993 roku drugim największym użytkownikiem lokomotyw serii 163 jest Słowacja. Zarówno w Czechach jak i na Słowacji lokomotywy te wykorzystuje się zarówno w ruchu towarowym jak i osobowym. Dziewięć lokomotyw tej serii zakupiły w 1995 roku Koleje Włoskie. Włosi swoje 9 jednostek wykorzystują do dziś w ruchu towarowym na północy kraju. W 2007 roku lokomotywy Skoda 163 wynajęła spółka PKP InterCity. A od 2012 roku 10 egzemplarzy tej lokomotywy jest wynajętych przez PKP Przewozy Regionalne.  

 Skoda 163 z pociągiem Inter Regio

 relacji Wrocław Główny - Kraków Główny na stacji początkowej. 

Lipiec 2014

 Skoda 163 odstawiona na torze postojowym.

 Wrocław Główny. 07.2013

 

Lokomotywy te są bardzo lubiane przez maszynistów przede wszystkim za prostą obsługę, bezawaryjność i spokojny bieg nawet przy prędkościach bliskich V konstrukcyjnej. Konstrukcja 163 charakteryzuje się także sporą ilością dobrze dopracowanych nowinek konstrukcyjnych - np. po raz pierwszy na świecie użyty rozruch impulsowy. Pomimo upływu lat czyni to z tej serii nadal bardzo atrakcyjny typ lokomotyw pożądany przez kolejarzy nie tylko w Czechach i na Słowacji. 

Mimo wszystko w Czechach lokomotywy te są stopniowo (aczkolwiek powoli) zastępowane przez nowsze jednostki. Proces ten może dawać nadzieję na to że coraz większa liczba tych udanych

 jednostek znajdzie na naszej sieci kolejowej.

 

 Skoda 163 z pociągiem Inter Regio relacji Wrocław Główny - Przemyśl Główny

 na stacji początkowej. Lipiec 2014

 Krótki opis:

Układ osi	Bo'Bo'
Masa służbowa	84 000 kg
Długość ze zderzakami	16800 mm
Szerokość	2940 mm
Wysokość	4640 mm
Średnica kół	1250 mm
Liczba silników	4
Typ silników trakcyjnych	AL 4542 FiR
Moc ciągła	3480 kW
Maksymalna siła pociągowa	177 kN
Stosunek przekładni	1:3,522
Prędkość konstrukcyjna	120 km/h
System hamulca	Dako/Oerlikon